De dader onder de loep: Wie was Jasper S.?

Achtergrond van de dader

Jasper S. groeide op in Friesland en werkte sinds zijn jonge volwassenheid in de agrarische sector. Hij leidde een relatief teruggetrokken leven en had weinig directe contacten buiten zijn familie en werkkring. Buurtbewoners beschreven hem als een rustig, op zichzelf gericht persoon die niet opviel in het dorp (NOS, 2012).

Zijn persoonlijke relaties waren beperkt. Hij stond bekend als iemand die zich vaak afzijdig hield en weinig sociale interacties zocht. Familie en kennissen omschreven hem als rustig, introvert, terughoudend en ordelijk. Hij hield van routine en had een voorspelbaar dagelijks leven (NU, 2012).

Medisch en psychologisch onderzoek wees uit dat hij geen stoornissen of psychopathologie had. Hij werd volledig toerekeningsvatbaar verklaard, wat betekent dat hij de daad bewust en controleerbaar beging en volledig verantwoordelijk was voor zijn handelingen (RTL, 2013).

Routines en gewoontes

In sommige documentaires en mediaverslagen wordt gesuggereerd dat Jasper S. soms op de bank sliep in plaats van in zijn slaapkamer en dat hij midden in de nacht soms de fiets pakte. Deze details worden gezien als aanwijzingen voor zijn nachtelijke bewegingen en de gelegenheid om in stilte te handelen.

Het is belangrijk op te merken dat deze gewoontes niet expliciet bevestigd zijn in officiële rechtbankstukken, hij heeft niet letterlijk gezegd dat dit zijn motief beïnvloedde. Deze informatie komt uit interviews en documentaires, maar er is geen juridisch bewijs dat deze routines direct verband hielden met de moord (NU, 2012).

Het motief en de daad

Uit het politieonderzoek en de rechtszaak bleek dat Jasper S. de aanval op Marianne met seksueel contact pleegde. Op de avond van 30 april 1999, tijdens het Koninginnedagfeest, kwam Marianne alleen op weg naar huis. Jasper S. handelde impulsief en individueel, en koos een afgelegen plek in een weiland bij Feankleaster om de aanval te plegen.

Marianne werd gewurgd en er werd seksueel geweld toegepast. Het motief was dus seksueel van aard; de daad was gepland in de zin dat hij de gelegenheid afwachtte, maar het was geen misdaad die hij van tevoren had gepland (RTL, 2013).

Het leven na de moord

Na de moord bleef Jasper S. jarenlang buiten het oog van de politie, terwijl de gemeenschap van Kollum en de familie Vaatstra in onzekerheid en angst leefden. Hij leidde zijn leven zoals voorheen, tot de doorbraak in 2012, toen de grootschalige DNA-verwantschapstest hem in beeld bracht.

Bij zijn arrestatie werd hij geconfronteerd met het bewijs en bekende hij de feiten. Zijn bekentenis en de overeenkomst van zijn DNA met de sporen op de plaats delict vormden de basis voor zijn veroordeling in 2013, waarna hij werd veroordeeld tot 18 jaar gevangenisstraf voor verkrachting en moord (RTL, 2013).

Het beeld van de dader

Jasper S. leek op het eerste gezicht een normaal, ordelijk leven te leiden. Hij had geen medische of psychologische stoornissen, geen opvallend crimineel verleden en leefde grotendeels teruggetrokken. Toch liet één daad een diepe indruk achter, veranderde het leven van een jong meisje en haar familie voorgoed, en schokte een hele gemeenschap (NOS, 2012). Zijn motief was seksueel van aard, en zijn gedrag rondom de moord, zoals nachtelijk fietsen en het afwachten van een alleenstaand slachtoffer, liet zien hoe hij de gelegenheid greep (NU, 2012).

Nu we weten wie de dader was en wat hij deed, roepen er nieuwe vragen op: hoe konden deze gebeurtenissen plaatsvinden, waarom reageerde de gemeenschap zoals ze deed, en hoe hebben forensische technieken en rechtspraak uiteindelijk geleid tot de veroordeling? In het volgende blog, “Criminologische, psychologische en sociologische inzichten: de zaak Marianne Vaatstra bekeken”, duiken we dieper in deze vragen en koppelen we feiten aan theorieën.